το νερό της πόλης μας (περιβαλλοντική)

Εκτύπωση

Η ποιότητα του περιβάλλοντος αποτελεί θεμελιώδες ατομικό, κοινωνικό και πολιτικό δικαίωμα των νέων , που αφορά άμεσα τη ζωή, την υγεία και την ευημερία τους.

•  Η λύση των περιβαλλοντικών προβλημάτων απαιτεί κατάλληλη παιδεία, η οποία αναγνωρίζεται ως η κυριότερη δύναμη που μπορεί να αναπτύξει φιλικούς προς τη φύση, τρόπους ζωής.

[ Από την διακήρυξη 350 οργανώσεων στη συνάντηση του Δούναβη ]

 

…Αυτό το πεντακάθαρο νερό που κυλά στα ρυάκια και στα ποτάμια δεν είναι μόνο νερό, αλλά και το αίμα των προγόνων μας…

Τα ποτάμια είναι τα αδέλφια μας, σβήνουν τη δίψα μας, μεταφέρουν τα κανό μας και τρέφουν τα παιδιά μας…

Ξέρουμε ότι ο λευκός άνθρωπος δεν καταλαβαίνει τα ήθη μας… Η γη δεν είναι αδελφός του αλλά εχθρός του. Μόλις την κυριεύσει, πηγαίνει μακρύτερα… Η απληστία του θα καταβροχθίσει τη γη και δεν θ αφήσει πίσω της παρά μια έρημο.

[ Από την απάντηση του αρχηγού των Ινδιάνων του Σηάτλ, το 1854, προς τον Πρόεδρο των ΗΠΑ, όταν εκείνος του ζήτησε να αγοράσει μια μεγάλη έκταση τους για εκμετάλλευση ]

…….Στον 21 ο αιώνα, οι πόλεμοι θα γίνονται για το νερό……

[ επιστήμονες του ΟΗΕ ]

…Το νερό είναι ζωή. Είναι ο φυσικός πόρος που συνδέεται με την επιβίωση του ανθρώπου. Η ύπαρξή του συνδέεται με την κοινωνική ανάπτυξη και τον πολιτισμό. Για τους ποιητές είναι το μέσο μεταφοράς συλλογικών αναμνήσεων. Υπήρξε ακόμα και βάση φιλοσοφικών ρευμάτων.

Το νερό είναι Ανανεώσιμη πηγή , αλλά δεν είναι διαθέσιμο σε απεριόριστες ποσότητες. Η έλλειψη νερού είναι ένα φαινόμενο πρόσφατο στην παγκόσμια ιστορία. Ο πληθυσμός και η κατανάλωση σε μια περιοχή αυξάνουν και σαν συνέπεια έρχεται η ζήτηση να φτάνει ή να ξεπερνά τα ανώτατα όρια της υπάρχουσας ποσότητας. Τότε εμφανίζονται φαινόμενα όπως η πτώση της στάθμης του υδροφόρου ορίζοντα, η αποξήρανση χειμάρρων, η μείωση υγροβιότοπων, η λειψυδρία.

Μόνο το 3% του νερού στον πλανήτη είναι πόσιμο κι απ αυτό το 1% είναι άμεσα διαθέσιμο στον άνθρωπο. Η συνολική ποσότητα δεν αυξάνεται ούτε μειώνεται, το πρόβλημα είναι στο διαθέσιμο νερό και στην ποιότητά του.

Το 2050 προβλέπεται ότι τα 2/3 των ανθρώπων θα έχουν προβλήματα λειψυδρίας. Το νερό αποτελεί πλέον μέσο εξωτερικής πολιτικής .

Οι παγκόσμιες κλιματικές αλλαγές επίσης δεν φαίνεται να βοηθούν προς την κατεύθυνση της βελτίωσης αλλά της υποβάθμισης της ποιότητας και της συγκέντρωσης ποσοτήτων πόσιμου νερού .

Ο ΚΥΚΛΟΣ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ

Από την εξάτμιση του νερού των θαλασσών, λιμνών, ποταμών και άλλων επιφανειακών ποσοτήτων ύδατος, έχουμε την συγκέντρωση υδρατμών στην ατμόσφαιρα, έπειτα κάτω από κατάλληλες καιρικές συνθήκες έχουμε την υγροποίησή τους και την επάνοδο στην επιφάνεια της γης υπό μορφή βροχής, χιονιού, δροσιάς κλπ.

Στην φυσική του πορεία, δίχως δηλαδή την ανθρώπινη παρέμβαση, τα νερά αυτά συγκεντρώνονται, από τα σημεία που βρέχει η χιονίζει κλπ, σε μικρά ρυάκια επιφανειακά και λόγω της κλίσης καταλήγουν σε μεγαλύτερα ρυάκια ή ποτάμια - για να φτάσουν στη θάλασσα ή σε λίμνες. Επίσης σημαντικές ποσότητες απορροφώνται από το έδαφος, δημιουργώντας έτσι τα υπόγεια ύδατα και πηγές, μέρος των οποίων επανεμφανίζεται στην επιφάνεια σε άλλα σημεία αναβλύζοντας ή χρησιμοποιείται μέσα από την άντληση, για να ακολουθήσει την πορεία προς την θάλασσα ή ξανά προς το έδαφος. [Εδώ θα πρέπει να τονιστεί ότι από το συνολικό όγκο βροχόπτωσης κλπ, το 60% εξατμίζεται αμέσως, από την επιφάνεια της γης. Άρα στον κύκλο που αναφέρουμε εμείς, ασχολούμαστε με το υπόλοιπο 1% που απορροφάται από τη γη και κατόπιν καταλήγει υπόγεια στη θάλασσα, καθώς και στο 39% που επιφανειακά καταλήγει στη θάλασσα μέσω ποταμών.]

Ο άνθρωπος συγκεντρώνει ποσότητες επιφανειακών υδάτων σε μικρά ή μεγάλα φράγματα και παίρνει ποσότητες υπογείων υδάτων , αποθηκεύοντας σημαντικές ποσότητες ύδατος, ώστε να μετατοπίσει χρονικά και τοπικά τη χρήση του, μια και το μεγάλο πρόβλημα είναι ότι τα σημεία και ο χρόνος που προσφέρεται το νερό δεν συμπίπτουν με τις ανάγκες του ανθρώπου για άρδευση, πόση, καθαριότητα, ενέργεια, τροφές, βιομηχανία κ.α., αφού συνήθως -και ιδιαίτερα στη χώρα μας- βρέχει και χιονίζει στα ορεινά και βέβαια όχι καθ όλη τη διάρκεια του έτους.

Ποιοί ειμαστε

 

Είμαστε η ΠΟ του 1 ου ΕΛ Φλώρινας, αποτελούμενη από 30 μαθήτριες και μαθητές, που τις σχολικές χρονιές 2001-2-3 ασχολήθηκε μαζί με δύο καθηγητές μας, υπεύθυνους της ΠΟ, με το θέμα του ΝΕΡΟΥ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΤΗΣ ΦΛΩΡΙΝΑΣ.

 

ΓΙΑΤΙ ΕΠΙΛΕΞΑΜΕ ΤΟ ΘΕΜΑ;

Οι αφορμές ήταν πολλές:

•  Οι συχνές διακοπές παροχής νερού κατά τους μήνες Ιούνιο ως Οκτώβριο του 2001 κυρίως, που εμφανίστηκαν στη πόλη της Φλώρινας.

•  Οι συχνές διαμάχες γύρω από την καταλληλότητα των ποσίμων υδάτων, που είδαν το φως της δημοσιότητας –στο τοπικό τύπο.

•  Η κατάσταση –αισθητική και ποσοτήτων ύδατος- στον Σακουλέβα, το όμορφο ποτάμι της Φλώρινας.

•  Τα δημοσιεύματα για την αλλαγή του κλίματος σε πλανητικό επίπεδο, για το λιώσιμο των πάγων κ.α.

•  Οι καταστάσεις ανομβρίας, αλλά και πλημμύρων που παρατηρούνται.

•  Η πτώση της στάθμης των λιμνών του νομού.

 

Η ομάδα μας χωρίστηκε σε 5 υποομάδες εργασίας, κάθε μία με ένα αντίστοιχο κομμάτι του θέματος

Δραστηριότητες μας

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ Π.Ο.

Εκτός από τις συναντήσεις μας μέσα στο σχολείο η ΠΟ:

•  Επισκέφτηκε δύο φορές την ΔΕΥΑΦ, και πιο συγκεκριμένα είχε συζητήσεις εφ όλης της ύλης με την Διευθύντριά της κ. Αβραμοπούλου-Ρόμπη Ερμιόνη .

•  Τις επιφανειακές πηγές και το μικρό Φράγμα στην τοποθεσία Περικοπής ΄ΜΠΟΓΑΖΙ' (κοντά στο Βίτσι) και το Διυλιστήριο που βρίσκεται εκεί.

•  Τις εγκαταστάσεις Βιολογικού Καθαρισμού Φλώρινας, που ήδη λειτουργούν.

•  Το Χημείο της Νομαρχίας, όπου γίνεται ο καθημερινός έλεγχος του νερού που πίνουμε.

•  Είχε συναντήσεις στο χώρο του σχολείου με τους κ. Αιμίλιο Ασπρίδη , Πρόεδρο της ΤΕΔΚ Ν. Φλώρινας και Δήμαρχο Περάσματος, και Κων. Χαρίση , Πρόεδρο του Κοινοτικού Συμβουλίου Δροσοπηγής, όπου και οι πηγές. Σ αυτές έγιναν διεξοδικές συζητήσεις για το θέμα.

•  Μοίρασε το ερωτηματολόγιο της σελίδας 7, σε περίπου εκατό άτομα διαφόρων ηλικιών, φύλου, οικονομικής και κοινωνικής κατάστασης και πήρε τα αποτελέσματα που αναφέρονται.

•  Συγκέντρωσε έντυπο υλικό που σχετίζονταν με το θέμα, όπως δελτία και έντυπα, αποκόμματα εφημερίδων, βιβλία σχετικά με το θέμα κ.α.

•  Δημιούργησε Αφίσα με περιεχόμενο σχετικό με την διαχείριση της κατανάλωσης του νερού στην πόλη. Η αφίσα θα μοιραστεί και επικολληθεί σε πολλά επίκαιρα σημεία της πόλης.

•  Πραγματοποίησε Δράσεις στο σχολείο για την κατάσταση στις βρύσες του και την χρήση απορρυπαντικών σ αυτό.

•  Έκανε Σύγκριση ίδιας ποσότητας νερού από την πηγή και από την βρύση στο Χημείο, για να δούμε την διαφορά που προκύπτει στην διαδρομή.

•  Παρουσίασε την εργασία της στους μαθητές του 1 ου Ε.Λ. Φλώρινας σε Ημερίδα τον Νοέμβριο 2003

 

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ 1ου Ε.Λ. ΦΛΩΡΙΝΑΣ

 

1. Γιατί πιστεύετε ότι έχουμε διακοπές νερού στην πόλη της Φλώρινας;

 2. Κατά τη γνώμη σας υπάρχει κίνδυνος μόλυνσης από το νερό που πίνουμε στην πόλη μας;

3) Εμπιστεύεστε το δίκτυο ύδρευσης της πόλης μας (κατάσταση κ.τ.λ);

  4) Νομίζετε ότι έχουμε γενικά πρόβλημα αποθεμάτων νερού στην περιοχή;

  5) Που νομίζετε ότι καταλήγει το νερό μετά τη χρήση του;

6. Γνωρίζετε τον όρο «Αειφορία»…;

7. Όταν πλένετε τα δόντια σας τρέχει το νερό στη βρύση συνέχεια;

  8. Όταν κάνεις μπάνιο γεμίζεις τη μπανιέρα;

  9. Όταν ξυρίζεστε, τρέχει το νερό στη βρύση συνέχεια;

10. Όταν πλένετε τα πιάτα, το νερό τρέχει :

 

ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ

Όπως προκύπτει από προσεκτική ανάγνωση και ανάλυση των απαντήσεων, οι ερωτώμενοι:

  1. Εξασφαλίζω το παρόν για να έχω για το μέλλον
  2. Να προσέξουμε τη φύση για να μας δίνει πάντα, γιατί δεν είναι ανεξάντλητη
  3. Τέτοια διαχείριση ώστε να εξασφαλίζει την συνέχιση της ύπαρξης φυσικών πηγών
  4. Σωστή διαχείριση του περιβάλλοντος, ώστε να μπορεί να εξυπηρετήσει τις επόμενες γενιές

 

Από πού έρχεται το νερό που πίνουμε και καταναλώνουμε γενικά στην πόλη της Φλώρινας σήμερα; Που βρίσκονται αυτές οι πηγές;

 

Οι υπάρχουσες πηγές είναι:

  •  Υπόγειες
  •  Επιφανειακές

i ) Στις Υπόγειες πηγές ανήκουν τόσο οι Φυσικές πηγές , όπου το νερό βρίσκεται συνήθως κοντά στην επιφάνεια της γης και αναβλύζει, όσο και τα Πηγάδια και οι Γεωτρήσεις, όπου το νερό φέρνεται στην επιφάνεια με τεχνητό τρόπο. Στο όρος Βέρνον (Βίτσι) σε μεγάλο υψόμετρο και εξαιρετικά δυσπρόσιτες περιοχές, βρίσκονται οι πιο σπουδαίες φυσικές πηγές, το παλιό Ίσβορο (1960) και το νέο Ίσβορο (1980) . Υπάρχουν και οι παλιές πηγές Μπαχ-Τσαϊρ (1958) στην περιοχή Σούπουρκα, κοντά στη Μπουάτ στη Φλώρινα. Γεωτρήσεις επίσης έχουν γίνει και υποβοηθούν την ύδρευση σε δύσκολες εποχές. Μία Γεώτρηση βρίσκεται στο χώρο του Διυλιστηρίου της Δροσοπηγής και όταν χρειάζεται χρησιμοποιείται. Επίσης Γεωτρήσεις υπάρχουν και σε άλλα σημεία κοντά στην πόλη της Φλώρινας, όπως για παράδειγμα κοντά στα ΤΕΙ Φλώρινας.

ii ) Οι Επιφανειακές πηγές , όπως και η λέξη το λεει, παρέχουν νερό που βρίσκεται στην επιφάνεια της γης, λίμνες ή ποτάμια . Σε ότι αφορά την πόλη μας αναφερόμαστε κυρίως στο ποτάμι της Δροσοπηγής –14 χιλιόμετρα από την Φλώρινα. Το νερό συγκεντρώνεται στο μικρό φράγμα , έξω από το Διυλιστήριο, στην περιοχή ‘ΜΠΟΓΑΖΙ' στο χωριό Περικοπή κοντά στη Δροσοπηγή, όπου γίνεται επεξεργασία. Το Φράγμα έχει βάθος 2,5 μέτρα και όγκο περίπου 15000 κ.μ. νερού.

Με ποιες ποσότητες τροφοδοτούν αυτές οι πηγές το δίκτυο της πόλης;

  Οι πρώτες πηγές στη Δροσοπηγή, οι υπόγειες τροφοδοτούν με περίπου 2500 (3500 το ανώτερο) κ.μ. νερού ημερησίως την Φλώρινα, ενώ από τις επιφανειακές πηγές παίρνουμε γύρω στα 4500 κ.μ. νερού – απ τα Διυλιστήρια. Σε μέγιστη ζήτηση μπορούμε να φτάσουμε στην πόλη ως και τα 10.000 κ.μ. κατά το καλοκαίρι –που δεν σημαίνει βέβαια ότι μπορεί πάντα να ικανοποιηθεί

 

Τι είναι εξωτερικό δίκτυο; Ποια πορεία ακολουθεί το νερό μέχρι να φτάσει από τις πηγές στα Υδραγωγεία της πόλης;

Το δίκτυο που έχει σαν σκοπό να μεταφέρει με σωλήνες το νερό από τις πηγές στα Υδραγωγεία μέσα στην πόλη λέγεται ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ.

Το δίκτυο αυτό μεταφέρει:

  1. α) νερό από τις επιφανειακές πηγές, που αφού συγκεντρωθεί σε φράγμα που ανακόπτει τη ροή του νερού και το αποταμιεύει, πάει στο γειτονικό Διυλιστήριο, ώστε να καθαριστεί και να υποστεί ποιοτική επεξεργασία και στη συνέχεια οδηγείται στα Υδραγωγεία της πόλης με κάποιες ενδιάμεσες στάσεις στα φρεάτια,
  2. β) νερό από τις υπόγειες πηγές μέσω σωλήνων απ ευθείας στα Υδραγωγεία και
  3. γ) νερό από τις γεωτρήσεις , που ανάλογα με τη θέση και την ποιότητα της Γεώτρησης, οδηγείται με σωλήνες στο Διυλιστήριο ή απ ευθείας στο Υδραγωγείο.

Θα λέγαμε ότι έχουμε τρία κύρια Εξωτερικά Δίκτυα. Νερό απ το παλιό Ίσβορο οδηγείται απ ευθείας στη Δεξαμενή πάνω απ το 1 ο Γυμνάσιο Φλώρινας. Νερά απ το νέο Ίσβορο και το Διυλιστήριο Δροσοπηγής πάνε με άλλο δίκτυο σωλήνων στη Δεξαμενή πάνω απ το Πολιτιστικό της πόλης. Οι δύο αυτές πορείες δεν ενώνονται, και αυτό λόγω της ιστορίας των κατασκευών. Μάλιστα δε, οι πορείες τους είναι παράλληλες. Συμπληρώνουμε εδώ και την πορεία με εξωτερικό δίκτυο απ τις πηγές Μπαχ-Τσαϊρ προς την πρώτη δεξαμενή που αναφέραμε. Σ αυτά εισέρχονται και τα νερά των γεωτρήσεων.

Υπάρχει 'δυνατότητα' εξωτερικής επέμβασης στο εξωτερικό δίκτυο;

Οι πηγές γενικά πρέπει να προστατεύονται εξασφαλίζοντας την απομάκρυνση των δυνητικών εστιών μόλυνσης ή ρύπανσης (βόθροι, ποιμνιοστάσια, αποχετεύσεις, κτηνοτροφικές ή γεωργικές εκμεταλλεύσεις, χωματερές, μονάδες βιομηχανικές, λιπάσματα, κλπ), ιδιαίτερα για τα επιφανειακά νερά. Κίνδυνοι υπάρχουν πάντα από την μικρή προστασία των επιφανειακών νερών, κυρίως στην πορεία τους προς το φράγμα. Ο κίνδυνος αυτός μειώνεται στο Φράγμα, πρώτον γιατί προστατεύεται καλύτερα και δεύτερον, γιατί οι ποσότητες νερού είναι τεράστιες, άρα και αραιή η όποια μόλυνση.

Πέραν αυτών πρέπει οι πηγές να φυλάσσονται από οποιαδήποτε εξωτερική ανθρωπογενή παρέμβαση. Πράγματι τέτοια φύλαξη και πρόνοια υπάρχει, ωστόσο ποτέ δεν μπορεί να αποκλειστεί βίαιη ή εξ αμελείας παρέμβαση.

Τα εξωτερικά δίκτυα πάλι είναι κρυμμένα, δηλ. υπόγεια, και σε τυχόν πορεία κοντά στην επιφάνεια σωστά τσιμενταρισμένα. Γενικά, οι σωλήνες του δικτύου δεν φαίνονται.

Τα Υδραγωγεία είναι κλειστά και απαγορεύεται η όποια πρόσβαση .

Τα Διυλιστήρια λειτουργούν με 24ωρες βάρδιες προσωπικού.

Τα Φρεάτια κατά μήκος είναι κατασκευασμένα έτσι ώστε να μην είναι δυνατή ή ‘εύκολη' η παραβίασή τους. Εξαιρούμε σε κάθε περίπτωση την χρησιμοποίηση βίαιων μηχανικών μέσων.

Από τι είδους υλικό είναι οι σωλήνες του εξωτερικού δικτύου;

  ΣΙΔΕΡΕΝΙΟΙ και πισσαρισμένοι για να μη διαβρώνονται. Γενικά οι αγωγοί μεταφοράς και διανομής είναι από υλικά με τις κατάλληλες επιστρώσεις για να μη διαβρώνονται και αλλοιώνονται.