Ο εθνικός Δρυμός Πρεσπών απέχει 45 χιλ. από την πόλη της Φλώρινας μέσω Πισοδερίου. Η διαδρομή είναι μαγευτική όλες τις εποχές με θέα κατάφυτα απέραντα βουνά. Σε απόσταση 19 χιλιομέτρων από την Φλώρινα φθάνουμε στην θέση Βίγλα, στον αυχένα όπου ενώνονται οι οροσειρές του Βέρνου και Βαρνούντα όπου βρίσκεται το χιονοδρομικό κέντρο Βίγλας - Πισοδερίου σε υψόμετρο 1650 μ.  Μετά την θέση Βίγλα συναντούμαι το χωριό Πισοδέρι σε υψόμετρο 1350 μ. και στην συνέχεια την κοινότητα Ανταρτικού. Μετά από 2 χιλιόμετρα στρίβοντας δεξιά στην διασταύρωση οδηγούμαστε στο Περβάλι, τον αυχένα από όπου  έχουμε πανοραμική θέα των δύο λιμνών και γενικότερα της κοιλάδας των Πρεσπών. Στην επόμενη διασταύρωση αριστερά οδηγούμαστε, μετά τον οικισμό Οξιάς, στο χωριό Μικρολίμνη το οποίο βρίσκεται στις όχθες τις Μικρής Πρέσπα από όπου φαίνεται το μικρό νησάκι το Βιδρονήσι, ενώ δεξιά στην διασταύρωση κατά μήκος του κυρίως οδικού άξονα οδηγούμαστε στα υπόλοιπα χωριά Καρυές, Καλλιθέα, Πλατύ, Λαιμός, Άγιος Γερμανός και στην συνέχεια η λωρίδα γης που χωρίζει τις λίμνες, η Κούλα, η γέφυρα που οδηγεί στον Άγιο Αχίλλειο και συνεχίζοντας συναντούμε την Πύλη και το ορεινό χωριό Βροντερό. Ο ανηφορικός δρόμος μας οδηγεί, μέσα από μια μαγευτική διαδρομή με θέα την Μεγάλη Πρέσπα, στο χωριό Ψαράδες το οποίο αποτελεί τη βορειοδυτική άκρη της Ελλάδας.

Ο Εθνικός Δρυμός

Η Μεγάλη και η Μικρή Πρέσπα, λίμνες που βρίσκονται στο χάρτη στο Τριεθνές των συνόρων Αλβανίας, πρώην Γιουγκοσλαβίας και Ελλάδας, είναι μια μοναδική σε ομορφιά τοποθεσία με πανάρχαια ιστορία. Προστατεύεται από ελληνικές, ευρωπαϊκές καθώς και διεθνείς συμβάσεις, ενώ η λίμνη Μικρή Πρέσπα προστατεύεται και από τη συνθήκη Ραμσαρ ως μοναδικός υγροβιότοπος. Το 1991 δημιουργήθηκε η Εταιρία Προστασίας Πρεσπών με τη βοήθεια της WWF που στήριξε τις προσπάθειες του τοπικού πληθυσμού να αναδείξουν και να προστατέψουν το φυσικό πλούτο της περιοχής τους. Οι Πρέσπες έχουν ενταχθεί στο δίκτυο NATURA 2000.

Πρόκειται για μια απομονωμένη περιοχή λόγω της γεωγραφίας του τοπίου (περιβάλλονται από τα ψηλά βουνά των Δειναρικών  Άλπεων και τις βόρειες πτυχώσεις της Πίνδου), με οροπέδιο με κλίση από Β. προς Ν., παρθένο φυσικό περιβάλλον, παραδοσιακά χωριά και φιλόξενους κατοίκους. Στη λίμνη Μικρή Πρέσπα ένα μικρό φιόρδ στην κοινότητα της Μικρολίμνης ενώνει την Ελλάδα με την Αλβανία. Την περιοχή των Πρεσπών διασχίζει το διεθνές ορειβατικό μονοπάτι Ε6. Το κλίμα της περιοχής είναι ήπιο, μεταξύ μεσογειακού και ηπειρωτικού.

Ο Εθνικός Δρυμός Πρεσπών (ανακηρύχτηκε το 1974) καλύπτει 256 τετραγ. χλμ. Από τα οποία τα 83 περίπου καλύπτουν από τις δύο λίμνες Πρέσπες και τα 50 αποτελούν τον πυρήνα του (Ζώνη Απόλυτης Προστασίας). Είναι ο μεγαλύτερος από συνολικά 10 εθνικούς δρυμούς της χώρας μας και περιλαμβάνει υποαλπικά ασβεστόφιλα δάση πανύψηλης οξιάς, δάση δρυός (ευθυτενείς βελανιδιές), τη «βόρεια» σημύδα, δασώδεις φυτοκοινωνίες, καλαμιώνες, φυλλοβόλα και κωνοφόρα δέντρα, 1.400 είδη φυτών, 1200 είδη φτέρης, αλπικά λιβάδια σε υψ. 1.800 μ. και το μοναδικό στην Ευρώπη δάσος από γηραιούς κέδρους (άρκευθο ή ψευδοκυπαρίσι) στη διαδρομή από Κούλα προς Ψαράδες, όπως και ένα ενδημικό είδος, Centaurea prespana. Στην χλωρίδα του Δρυμού συμπεριλαμβάνεται και ένας μικρός αριθμός φυτικών ειδών που διέπονται υπό καθεστώς διεθνούς σημασίας. Τα υγρά λιβάδια (παραλίμνιες περιοχές με χαμηλή υγρόφιλη βλάστηση) είναι πολύ σημαντικά για την αναπαραγωγή ψαριών και αμφίβιων, τη συγκέντρωση ασπόνδυλων οργανισμών και τη λειτουργία τους ως χώρος διατροφής υδρόβιων πτηνών. Η ύπαρξή τους σχετίζεται με τον έλεγχο του πλάτους των καλαμιώνων. Παλιότερα στα υγρά λιβάδια των Πρεσπών έβοσκαν κοπάδια βοοειδών και βουβάλων.

Η πανίδα, ερπετοπανίδα και ορνιθοπανίδα της περιοχής είναι πολύ πλούσια λόγω των πολλών βιοτόπων και σπάνια (11 είδη αμφίβιων, 21 είδη ερπετών, 45 είδη θηλαστικών, πάνω από 260 είδη παρυδάτιων πτηνών). Ο Δρυμός Πρεσπών περιλαμβάνει 12 χωριά. Στο χωριό Ψαράδες ζει το προστατευόμενο είδος αγελαδίτσας νάνου, ύψους 1,10 μ. Οι Πρέσπες αποτελούν τόπο αναπαραγωγής πολλών απειλούμενων με εξαφάνιση πουλιών (π.χ. αργυροπελεκάνος, ροδοπελεκάνος). Στο Πλατύ ζει ο πελαργός, στην ψηλότερη φωλιά της Ευρώπης (950 μ.). Σημαντικότατη η ιχθυοπανίδα (17 είδη ψαριών, κυπρίνοι, πλατίκες, χέλια, κέφαλοι, πέστροφες, τσιρόνια κ.α.) καθώς το 80% των ψαριών είναι ενδημικά. Τα ψάρια μπράνα Πρεσπών, πέστροφα του ποταμού του Αγ. Γερμανού Πρεσπών και κορύγονος Αγ. Παντελεήμονα (Βεγορίτιδα), είναι μοναδικά παγκοσμίως.

Λίμνη Μεγάλη Πρέσπα

Βρίσκεται στο ΒΔ. Άκρο της χώρας στα σύνορα με την Αλβανία και τα Σκόπια. Είναι λίμνη γλυκού νερού, το υπερθαλλάσιο ύψος της είναι 843 μ. και το εμβαδόν της εντός της Ελλάδας είναι 40 τ. χλμ. Σχηματίσθηκε κατά τη διάρκεια του τριτογενούς και το γεωλογικό της υπόβαθρο αποτελείται από ασβεστόλιθους. Το μέγιστο μήκος της είναι 26,9 χλμ. και το μέγιστο βάθος της είναι 50 μ. στη θέση «ροτ» απέναντι από το χωριό ψαράδες. Δέχεται τα νερά της Μικρής Πρέσπας, με την οποία συνδέεται μέσω στενής λωρίδας γης - ισθμού, στην περιοχή Κούλα, μήκους 4 μ. και πλάτους 200 - 1000 μ. Είναι αισθητά βαθύτερη από τη Μικρή Πρέσπα και επικοινωνεί υπόγεια με τη λίμνη Αχρίδα που βρίσκεται σε χαμηλότερο υψόμετρο. Στις όχθες της έχει υδροφυτική  βλάστηση καλαμιών. Πλούσια είναι και η πανίδα γύρο από τη λίμνη. Η ενδείκνυται για αλιεία, κυνήγι, αναψυχή και τουρισμό. Από τις πιο γνωστές περιοχές τις λίμνης για κολύμπι, κανό - καγιάκ και κωπηλασία είναι η παραλία της Κούλας.

Λίμνη Μικρή Πρέσπα

Το εμβαδόν της είναι 43 τ. χλμ. και το ύψος της πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας είναι 856 μ. (13,5 μ. ψηλότερα από τη Μεγάλη Πρέσπα).  Λίμνη γλυκού νερού που σχηματίστηκε πιθανότατα κατά την διάρκεια του τριτογενούς όταν ήταν ενωμένη με την Μεγάλη Πρέσπα. Οι δύο λίμνες χωρίστηκαν κατά το τεταρτογενές ή νεογενές εξαιτίας αποθέσεων παρακείμενων χειμάρρων. Το μέγιστο μήκος της φτάνει τα 13,6 χλμ. και το Ν. άκρο της καταλήγει στην Αλβανία. Το υπόβαθρο της λίμνης αποτελείται από ασβεστόλιθους , γρανίτες και γρανοδιορίτες και οι ακτές είναι σε άλλα σημεία απότομες και σε άλλα επίπεδες με καλαμιώνες, Η βλάστηση είναι υδροφυτική, υγρών λιβαδιών, καλαμιώνων και (παρυδάτια) δενδρώδης. Τα νερά της χρησιμοποιούνται για ύδρευση, άρδευση, αλιεία, αναψυχή και τουρισμό, παγώνουν όμως για μεγάλο χρονικό διάστημα κάθε χειμώνα. Αποτελεί υγρότοπο διεθνούς σημασίας σύμφωνα με την συνθήκη Ραμσάρ. Τόπος ιδιαίτερης σπουδαιότητας για τις αποικίες αργυροπελεκάνων, καθώς και τόπος αναπαραγωγής τους όπως και των ερωδιών και των κορμοράνων. Εδώ διαβιούν η βίδρα, από τα πιο σπάνια θηλαστικά στην Ευρώπη, η αρκούδα, ο λύκος, το ζαρκάδι, η αλεπού και πολλές φορές φθάνει από την Αλβανία και κανένας λύγκας (σπάνιο είδος που μοιάζει με αγριόγατα).

Τουρισμός

Στα 12 χωριά των Πρεσπών (Μικρολίμνη, οξιά, Καρυές, Πύλη, Λαιμός, Ψαράδες, Αγ. Γερμανός κ.α.) σήμερα μένουν 1.200 άτομα. Αντλούν το εισόδημά τους κυρίως από την αλιεία, την κτηνοτροφία, τη γεωργία και τον τουρισμό. Εδώ παράγονται όλα τα δημητριακά και τα ξακουστά φασόλια Πρεσπών.

Οι επισκέπτες μπορούν να εξερευνήσουν τις λίμνες με τις χαρακτηριστικές βάρκες που ονομάζονται «πλάβες», ξύλινες βάρκες επιστρωμένες με πίσσα που αντικαθίστανται σιγά - σιγά από σύγχρονα πλεούμενα. Οι βαρκάρηδες από το χωριό , κάνουν όλο τον χρόνο περιηγήσεις στην Μεγάλη Πρέσπα, παρέχοντας την δυνατότητα στους επισκέπτες να θαυμάσουν τα λαξευμένα στο βράχο της Μεγάλης Πρέσπας ασκηταριά, δηλαδή τα μικρά μονίδρια των αναχωρητών. Οι μονόχωροι κεραμοσκεπείς χώροι κοσμημένοι με τοιχογραφίες στους βράχους, που συναντούμε βγαίνοντας από τον κόλπο των Ψαράδων, οι οποίες χρονολογούνται από το 1455/6 και το 1373 αντίστοιχα. Στα ανοιχτά της λίμνης συναντούμε το ασκηταριό της μεταμόρφωσης που σώζει το ναό, το νάρθηκα και τους βοηθητικούς χώρους. Τελευταίο, πριν τα Αλβανικά σύνορα, είναι το ασκηταριό της Παναγίας Ελεούσας και χρονολογείται από το 1409/10. Ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει την πλούσια πανίδα της περιοχής, καθώς συγκεντρώνει μεγάλους αριθμούς υδρόβιων και παρυδάτιων πτηνών. Μια βόλτα με την βάρκα στην Μικρή Πρέσπα την περίοδο του καλοκαιριού, θα σας χαρίσεις αξέχαστες εικόνες διασχίζοντάς την ανάμεσα από τα νούφαρα.  

Οι επισκέπτες μπορούν περπατώντας μέσω της πλωτής πεζογέφυρας (650 μ.), να φθάσουν στο νησάκι του Αγίου Αχιλλείου το οποίο βρίσκεται μέσα στην Μικρή Πρέσπα. Το νησί έχει λιγοστούς κατοίκους και είναι ένα από τα ομορφότερα και λιγοστά λιμναία χωριά που κατοικούνται.  Στο νησί βρίσκεται η εκκλησία του Αγ. Αχιλλείου από τα τέλη του 10ου αι., καθώς και ο τάφος του Αγίου Αχιλλείου. Εκεί μετέφερε ο Βούλγαρος τσάρος Σαμουήλ από την πόλη της Λάρισας το λείψανο του επισκόπου της, Αγίου Αχιλλείου, γύρω στο 980 - 985. Είναι μια τρίκλιτη ξυλόστεγη βασιλική με νάρθηκα και αποτέλεσε για πέντε αιώνες τον επισκοπικό ναό της Πρέσπας. Πρόκειται για μια από τις μεγαλύτερες βασιλικές της Ελλάδας. Το νησί του Αγίου Αχιλλείου αποτελεί εδώ και χρόνια το κέντρο των εκδηλώσεων «Πρέσπεια» με σημαντικές συναυλίες τις οποίες παρακολουθούν επισκέπτες από όλη την Ελλάδα. Τα «Πρέσπεια» πραγματοποιούνται κάθε χρόνο στο τελευταίο δεκαήμερο του Αυγούστου.

Οι λίμνες των Πρεσπών φιλοξενούν λάτρεις της φύσης, του ερασιτεχνικού ψαρέματος, της καλλιτεχνικής φωτογραφίας καθώς επίσης της ορειβασίας, της ποδηλασίας βουνού και της περιήγησης με 4χ4 λόγο των τεράστιων ορεινών όγκων που τις περιβάλλουν και τις τροφοδοτούν με νερό. Από το χωριό Άγιος Γερμανός ξεκινά μια χωμάτινη διαδρομή 4χ4 ή οποία είναι άγνωστη σε πολλούς και οδηγεί στο χωριό Ακρίτας μέσω της οροσειράς του Βαρνούντα αλλά και στο χιονοδρομικό Βίγλας - Πισοδερίου. Στην αμμουδερή παραλία της Κούλας στην Μεγάλη Πρέσπα μπορεί κανείς να κολυμπήσει, να κάνει κανό - καγιάκ και κωπηλασία. Στις ταβέρνες τις περιοχής οι επισκέπτες μπορούν να δοκιμάσουν ψάρια της λίμνης (γριβάδια, τσιρόνια, μπράνα), εκλεκτά ντόπια κρέατα, τουρσιά, τυριά, φασόλια καθώς και υπέροχο κρασί και τσίπουρο.

Στις Πρέσπες, όσον αφορά την διαμονή υπάρχουν ξενώνες, ξενοδοχεία και ενοικιαζόμενα δωμάτια στον Άγιο Γερμανό, στους Ψαράδες, στην Μικρολίμνη, στην Πύλη, στον Άγιο Αχίλλειο, στο Ανταρτικό, το Πλατύ, τον Λαιμό κ.α. Οι παραδοσιακοί αυτοί οικισμοί, αποτελούν χαρακτηριστικά δείγματα της ντόπιας αρχιτεκτονικής.

Σχετικοί Σύνδεσμοι   

Εταιρεία προστασίας Πρεσπών   : www.spp.gr

Δήμος Πρεσπών                      : www.prespes.gr

Αγροτικός συνεταιρισμός φασολοπαραγωγών                : www.prespabeans.gr      

πηγή: http://www.cityoflorina.gr/index.php/visitus/axiotheata